De schoonheid van de bron, en waarom die zo moeilijk ervaren wordt

Voor de liefhebbers een wat dieper inzicht. Dat gaat ook over de weg van de eenvoud, maar op een essentiëler niveau.

In allerlei mystieke tradities is er sprake van het ego. Algemeen geldt, in al die tradities, dat het ego een belemmering is voor zuiver zien. Je zou kunnen zeggen voor eenvoud. De meeste tradities geven een 'aanpak' om tot de zuivere kern te komen.

Wat is het ego? Het ego kan gezien worden als de enorme hoeveelheid kennis die wij hebben opgebouwd gedurende ons leven. Die kennis helpt ons, want zonder kennis zouden wij zelfs de meest elementaire dingen niet kunnen doen. De kennis die wij hebben opgeslagen is nodig om te overleven en groeien.

Maar die kennis heeft ook een groot nadeel: het is nu juist die verzameling aan kennis die wat nu gebeurt moeilijker toegankelijk maakt. Bijvoorbeeld: Ik kan zien dat het nu regent. Daarvoor heb ik geen kennis over regen nodig. Sterker: als ik de ervaring van 'regen' niet had, dan zou die ervaring veel krachtiger zijn. Magisch. Zo zijn nieuwe ervaringen soms: heel even is het ego verrast en stil. De tweede keer wordt het al gewoon, en na een paar keer gaat het vervelen. Het is prachtig om je erin te oefenen alles en iedereen steeds weer 'als nieuw' te ontmoeten. Beginners mind noemen de Boeddhisten dat. Het levert veel op: die zuivere open blik openbaart de diepte van eenvoudige dingen. We krijgen een nieuw contact met de bron of de essentie.

Het is aanlokkelijk, ook voor mij, dit soort 'waarheden' gretig te omarmen. Maar spiritualiteit wordt dan gereduceerd tot een aantal concepten, ideeën, overtuigingen. Het wordt een nieuw kennisgebied, dat mijn verbinding met de bron alleen maar verder belemmert. Dat terwijl spiritualiteit toch is bedoeld om de verbinding met de bron juist te herstellen. Dus, kennis over spiritualiteit leidt niet tot spiritualiteit.

Hoe verbind je je dan wel aan de bron? Simpel maar niet makkelijk: door directe ervaring. Om je verbinding met de essentie - die van jezelf en de wereld - te herstellen is het nodig te leren zien, horen, en voelen wat er is. Hoe? Door stilte en aandacht. In mijn eigen leven is het een simpele maar grote worsteling om zo eenvoudig te blijven, want de ingewikkeldheid (die het ego nodig heeft) ligt altijd op de loer. Maar als het dan (soms maar heel even) lukt, dan wordt het leven heel eenvoudig. Ervaren dat je ademt, dat je loopt, dat je eet. De wind in je gezicht voelen. De wolken voorbij zien drijven, en er niets van vinden.