De weg kwijt

De inleiding van mijn boek Weg van de eenvoud begint met een vraag: zou het zo kunnen zijn dat wij de weg zijn kwijtgeraakt, dat we in alle complexiteit ons richtingsgevoel hebben verloren?

Het is een vermoeden, dat de afgelopen tijd steeds sterker is geworden. Onze overheid geeft geen richting meer. Ze spreekt uitsluitend in onmogelijkheden en onvermijdelijkheden. Ik krijg daardoor de indruk dat we leven in een dictatuur, waarin het geld, de markt, en de economie de dienst uitmaken. De overheid is in dat kader niet meer dan een uitvoerende partij.

Wat mij vooral zorgen baart, is dat niemand zich daar druk om maakt. We zijn collectief in de kramp geschoten, denken alleen nog aan de onmiddellijke gevolgen voor onze portemonnee, en dat wordt alleen maar erger. Alle middelen worden ingezet om te overleven op de korte termijn.

En zo zijn we de weg kwijtgeraakt. Ik bespeur in onze kersverse regering daar geen enkel bewustzijn van. Integendeel: Tijdens het journaal zie ik vooral zelfverzekerde en vrolijke gezichten. Die stellen mij niet gerust. Ik moet denken aan padvinders die - volstrekt verdwaald in het bos - tegen beter weten in en steeds luider 'de juiste koers' verkondigen, vooral bedoeld om hun eigen radeloosheid te verhullen.

Ik heb geen antwoorden. Niemand heeft die, volgens mij. Toch is het vinden van echte antwoorden van  groot belang. Om die echte antwoorden te bereiken is het belangrijk om wegen te zoeken naar een intelligent proces. Niet zo blijven hameren op antwoorden, maar ons meer gaan verdiepen in een benadering om tot die antwoorden te komen.

We hoeven niet zo lang te zoeken, want die benadering is er. Ze is al duizenden jaren oud. In die benadering staan reflectie, vertraging, scherpe observatie, moed, oprechtheid, verantwoordelijkheid en eerlijkheid centraal. En bescheidenheid, niet te vergeten. Beginnen met niet weten. Veel grote leiders en denkers maakten er gebruik van.